عدسی استوانه‌ای

پرسش:

با سلام. میشود انواع تصویر را در عدسی استوانه ای توضیح دهید و همچنین اینکه آیا تصویر حقیقی در عدسی استوانه ای روی پرده تشکیل میشود یا نه؟

عدسی استوانه ای با عدسی محدب چه تفاوتی دارد؟
ما وقتی درون یک لیوان را آب میکنیم آن مانند عدسی محدب کار میکند یا مانند عدسی استوانه ای؟
با تشکر

عدسی استوانه ای شبیه عدسی کروی است فقط با این تفاوت که در دو راستای عمود بر هم توان عدسی متفاوت است.

اگر در عدسی کروی همگرا، پرتوهای موازی در کانون متمرکز می شوند، بخاطر این است که عدسی با تقارن دایره ای همه پرتوها را به سمت کانونی روی محور متمرکز می کند. وقتی در یک راستا توان عدسی با راستای عمود بر آن متفاوت باشد، قطعا تمرکز روی یک نقطه نمی شود. نوع خاصی عدسی استوانه ای را فرض کنید که در یک راستا عدسی توان مشخصی که بر اساس انحنای عدسی مشخص می شود، داشته باشد و در راستای عمود بر آن عدسی توان صفر داشته باشد. یک میله شیشه ای به طور کامل یا نصف شده از وسط همین حالت را دارد. در این حالت پرتوهای موازی در راستایی که عدسی توان ندارد یعنی راستای میله، بدون تغییر عبور می کنند ولی در راستای عمود بر آن، پرتوها کانونی و سپس واکانونی می شوند. در این صورت روی پرده یک خط مشاهده می شود. ضخامت خط به قطر باریکه نور بستگی دارد که البته نباید از قطر میله بیشتر باشد. طول خط به قطر میله یا به عبارتی توان عدسی استوانه ای  و البته فاصله تا پرده بستگی دارد.

عدسی های استوانه ای برای تصویرسازی استفاده نمی شوند و به عنوان شکل دادن باریکه نور چه برای تصحیح آن و یا برای تغییر شکل آن بکار می رند. مثلا وقتی چشم فردی مشکل عدم تقارن دارد باید برای تصحیح تصویر عدسی استوانه ای مناسب به کار رود. این مشکل چشم آستیگماتیسم نام دارد. اگر قصد ایجاد خط نور داریم نیز امکان استفاده از عدسی استوانه ای هست.

وقتی که نور واگرا و گسترده باشد تصویر ایجاد شده با نور موازی و باریک مثل لیزر متفاوت است.

لیوان آب نمونه ای از یک عدسی استوانه ای همگرا است.