عدسی‌های محدب و مقعر

پرسش:

چرا در لنزهای اپتیک برای همگرایی از لنز محدب استفاده میکنیم ولی در حالتی که ما نیاز به همگرایی داریم در لنزهای آکوستیک باید لنز ما مقعر باشد؟

پاسخ:

قبل از توضیح بهتر است تصحیح شود تحدب و تقعر برای سطح است و عدسی دو سطح دارد و نمی‌توان با یک واژه محدب یا مقعر آن را مشخص کرد. عدسی ممکن است هر دو طرف محدب، یک طرف تخت یک طرف محدب، یا یک طرف محدب و طرف دیگر مقعر باشد و همه اینها می‌تواند عدسی همگرا باشند.

همگرا کردن معمولا موقعی بکار می‌رود که باریکه ابتدا واگرا باشد و با روشی آن را همگرا کنیم. مثلا نور تابشی از یک لامپ ساده واگرا است. چطور می‌توانیم آن را همگرا کنیم. همگرا کردن پرتوهای لامپ یا موازی کردن پرتوها، معمولا در لامپ بسیار ضعیف‌تر از پرتوهای لیزر صورت می‌گیرد. در هر صورت این کار می‌تواند با آینه مقعر انجام شود شبیه به آنچه در چراغ قوه‌ها استفاده می‌شود. در هر صورت لامپ هرچه کوچک‌تر و فشرده‌تر باشد، موازی‌سازی موفق‌تری خواهد داشت. بجز استفاده از آینه ممکن است از عدسی همگرا که در واقع مخفف همگراکننده هست، استفاده شود.

در آکوستیک معمولا از بازتابنده امواج آکوستیک استفاده می‌شود و آن بازتابنده هم مقعر و در نتیجه همگرا کننده است.

دقت کنید در عدسی، اگر هر دو سطح محدب بود، عدسی همگرا می‌شود و در آینه اگر سطح مقعر بود همگرا می‌شود.