ناهمسانگردی اپتیکی

بلورهایی مانند کلسیت که در آنها شکست دوگانه رخ میدهد، بلورهای دوشکستی نامیده میشوند. 

این نوع بلورها از خانواده محیطهای ناهمسانگرد اپتیکی هستند. منظور از محیط ناهمسانگرد اپتیکی محیطهایی است که در راستاهای مختلف ضریب شکست یا ضریب جذب متفاوت دارند. اگر ضریب شکست در راستاهای مختلف متفاوت باشد می تواند منجر به تاخیرسازی و یا دوشکستی شود. و اگر ضریب جذب در راستاهای مختلف متفاوت باشد می تواند مؤلفه های میدان نور را در یک راستا حذف کند و در نتیجه نقش یک قطبشگر را بازی می کند. در واقع قطبشگرهای ورقه ای متداول از این نوع هستند که به آنها ورقه های یا قطبشگرهای دیکروییک نیز می گویند. راستاهای ذکر شده ممکن است راستاهای خطی یا دایروی باشند که هر کدام قطعات اپتیکی خاصی را ایجاد می کنند.

–    اگر ضریب شکست در دو راستای عمود بر هم خطی متفاوت باشد یکتاخیر ساز و یا یک محیط دوشکستی ایجاد می شود.
–    اگر ضریب جذب در دو راستای خطی عمود بر هم متفاوت باشد یک صفحه دیکروییک یا همان قطبشگر خطی ایجاد می شود.
–    اگر ضریب شکست در دو راستای دایروی عمود بر هم متفاوت باشد محیط فعال اپتیکی که وظیفه چرخاندن قطبش خطی را به عهده دارد ایجاد می شود.
–     اگر ضریب جذب در دو راستای دایروی عمود بر هم متفاوت باشد به آن دیکروییزم دایروی می گویند و از نور قطبیده خطی، قطبش دایروی ایجاد می کند.

محیطهای ناهمسانگرد ممکن است به صورت بلور یا ورقه های نازک از جنسهای مختلف باشد به نحوی که بخاطر رفتار مواد داخل آن و یا فرآیند ساخت ضرایب اپتیکی در دو راستای مختلف متفاوت است.

نمونه این مواد شامل بلورهای معدنی مختلف مثل کوارتز، کلسیت، لیتیوم نایوبایت و دیگر بلورها هستند که بسته به نوع بلور و ویژگیهای دیگر هر کدام برای منظوری استفاده دارند. همچنین سلفون و دیگر مواد پلاستیکی که از ملکولهای بلند تشکیل شده اند هنگام ساخت ممکن است به صورت ناهمسانگرد چیده شوند و رفتار ناهمسانگردها را از خود نشان دهند. برای شناسایی این دسته از مواد و تفاوت دادن به مواد شفاف همسانگرد مثل شیشه شاید یکی از راهها قرار دادن آنها بین دو قطبشگر عمود برهم است. اگر با چرخاندن این قطعه تغییری در نور خروجی ایجاد شد نشانه قوی از ناهمسانگرد بودن محیط بین دو قطبشگر است.